YABAN MERSİNİ NEDİR?
Rengi ve tadıyla dikkatleri üzerine çeken yaban mersini, diğer adıyla Blueberry, son yıllarda popülaritesini artırmış durumdadır. Bu yazımızda yaban mersinini daha yakından tanıyacağız.
Yazı İçeriği:
YABAN MERSİNİ NEDİR?
Yaban mersini (Vaccinium myrtillus) veya ayı üzümü, fundagiller (Ericaceae)
familyasından ılıman iklimlere alışkın üzüme benzer bir meyve türüdür.
Anavatanı Kuzey yarım kürenin serin ve dağlık bölgelerinde yetişen birçok türü
vardır.
Genel olarak Kuzey Avrupa, Amerika’daki Rocky Dağları ve Türkiye’de Karadeniz
Bölgesinin rakımca yüksek olan fundalık ve ormanlık bölgelerinde yabani şekilde
değişik tipleri vardır. Yaban mersini mavi ve mor meyveleri olan, çok yıllık
çiçekli bitkilerin geniş çapta dağılmış yaygın bir grubunu oluşturur. Ortalama
2-4 cm çapı vardır.
Yaban mersini taze meyve olarak, kurutularak, diğer meyve suları ile
karıştırılarak meyve suyu sanayisinde, kök, yaprak ve meyvelerinden ilaç
sanayisinde, süt ve süt ürünleri teknolojisinde, reçel, marmelat, konserve
sanayisinde, şarap yapımında, diyet menülerde, meyveli ekmek, çörek, kek,
puding ve pasta gibi tatlılarda, kimya ve kozmetik sektöründe (krem, sabun
hammaddesi) kullanılır.
YABAN MERSİNİ FAYDALARI
Yaban mersini faydaları saymakla bitmeyen, sağlığa son derece olumlu etkileri
olan bir meyvedir.
Yaban mersini, A, B, C, E ve K vitaminleri, antosiyaninler, selenyum, fosfor,
bakır, çinko, kalsiyum, demir, potasyum ve magnezyum gibi vücudumuz için
gerekli birçok minerali de içerir. 100 gram yaban mersini yaklaşık 57 kalori
içerir. Düşük kalorili, besleyici, zengin içeriğe sahip yaban mersininin
faydaları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Kan Basıncını Dengeler: Kan basıncının yüksek olması hipertansiyona
neden olan ve kalbi yoran baş nedenlerdendir. Yaban mersini, kalp dostudur.
İçeriğindeki zengin folat ve potasyum sayesinde kan pıhtılaşmasını önler ve kan
basıncını düzenler. Yaban mersini tüketimi kan damarlarının genişlemesine ve
kan basıncının düşmesine katkıda bulunabilir. Kan basıncını dengelemesiyle
hipertansiyon hastalarına da olumlu katkıları bulunur.
Kolesterolü Dengelemeye Yardımcı Olur: Yaban mersini, özellikle
kötü kolesterol olarak adlandırılan LDL kolesterolün düşmesinde etkilidir.
Düşük LDL kolesterol seviyeleri kardiyovasküler hastalık riskini de azaltmaya
yardımcı olur.
Oksidatif Stres Zararlarını Engeller: Yaban mersini, antioksidan
açısından zengindir. Antioksidanlar vücudu serbest radikallerin neden olduğu
oksidatif stres zararlarına karşı da korur. Kardiyovasküler hastalık riskini
artıran oksidatif stres, yaban mersini antioksidanlarıyla azaltılabilir.
Kan Şekerini Dengeler: Yaban mersini glisemik indeksi düşük
meyvelerdendir, bu sayede kan şekerini hızlıca yükseltmez. 1 fincan yaban
mersini yaklaşık 3,6 gram lif içerir. Araştırmalar yüksek lifli besinleri
tüketen tip 1 diyabet hastalarının daha düşük kan şekeri seviyeleri
gösterdiğini saptamıştır. Tip 2 diyabet hastalarında ise lif tüketimi kan
şekeri ve insülin düzeylerini iyileştirmektedir. Meyve yanına süt ürünü veya
kuruyemiş gibi liften zengin farklı besinlerle tüketildiğinde kan şekeri
regülasyonu daha iyi sağlanmaktadır.
Göz Sağlığına İyi Gelir:Yaban mersini içeriğindeki yoğun antioksidanlar,
göz sağlığını korumaya yardımcı olur. Yaban mersini karotenoidler,
flavanoidler, C, E, A vitaminleri, antioksidanlar, selenyum, çinko ve fosfor
gibi içerikler açısından zengin bir bitkidir. Yüksek göz tansiyonu ve
tavukkarası olarak bilinen gece körlüğünden korunmak için de düzenli yaban
mersini tüketmek iyi gelir.
Sindirim Sistemini Düzenler: Yaban mersini, liften zengin içeriğe sahip
olmasıyla sindirim sistemini rahatlatır ve kabızlık sorununu önler. Bunun yanında
mide asit seviyelerinin düzenlenmesine de yardımcı olur.
Cilt Sağlığını Korur: Yaban mersini içeriğindeki C vitamini, cildin
kolajen üretimine destek olarak cilt sağlığına katkıda bulunur. C vitamini,
kolajenin cilt dokusunu toparlama özelliğini güçlendirir. Yaban mersinine mavi
rengi veren antosiyaninler ise, ciltteki kolajen hasarını durdurmaya yardımcı
olur. Bu sayede cilt sağlıklı bir hale gelir.
İnflamasyonu Azaltır: Yaban mersini içerisindeki antioksidanlar serbest
radikallerle savaşır ve vücutta inflamasyonu azaltır. Bu sayede bağışıklık
sistemini de koruyarak vücudu hastalıklara ve enfeksiyonlara karşı korur.
Obeziteyi Önler: Yaban mersinin anti-inflamatuar etkisi
obezite ile ilgili metabolik bozuklukların gelişmesini önler. Aynı zamanda
yüksek lif içeriği ve glisemik indeksi düşük bir meyve olması ile diyetlerde
tüketilmesi önerilen meyvelerdendir. Yaban mersini, enerji metabolizmasını
düzenlemede rol oynar.
Kemik Sağlığını Korur: Yaban mersini, içerdiği K vitamini, magnezyum,
fosfor, manganez, demir ve çinko ile kemik sağlığını korur ve kemiklerin
güçlenmesine katkıda bulunur.
Hafızayı Kuvvetlendirir: Yaban mersininin içerisindeki antioksidan ve flavanoidler beynin yaşlanmasına ve nörodejeneratif hastalıklara neden olan oksidatif strese karşı savaşır. Yaban mersini içeriğindeki antioksidanların beyin hücreleri
arasında sinyal iletimini geliştirebileceği ortaya çıkmıştır. Mevsiminde ve taze tüketilen yaban mersini, bilişsel sağlığı korumakta ve hafızayı kuvvetlendirmeye yardımcı olmasıyla Demans ve Alzheimer hastalık risklerini de azaltmaktadır.
Kanser Riskini Önleyebilir: Yaban mersini içeriğindeki flavanoidler, antioksidanlar, C vitamini, A vitamini hücreleri kansere bağlı serbest radikallerin zararlarına karşı korumaya yardımcı olur. Yaban mersininde bulunan folat, DNA sentezi
ve onarımında etkilidir ve kanser hücrelerinin oluşumunu önleyebilir.
Ruh Sağlığına İyi Gelir: Yaban mersini içeriğindeki antioksidan ve antosiyaninler beyin sağlığını destekleyip nörolojik fonksiyonları iyileştirir. Antioksidanlar serbest radikaller ile savaşarak beyin hücreleri korur ve ruh sağlığını da
iyileştirir.
YABAN MERSİNİ NASIL TÜKETİLİR?
Yaban mersininin son yıllarda popülaritesinin artması nasıl tüketileceği
sorusunu da akıllara getirmiştir.
Yaban mersini, yetiştirildiği mevsimde normal meyveler gibi taze halde
tüketilebilir. Tüketim sırasında yanında süt, yoğurt, kefir veya kuruyemişler
eklenirse kan şekeri dengesi de sağlanmış olur. Yaban mersinini reçel ve
marmelat yaparak kahvaltılarda tüketilebilir. Yaban mersinini kurutarak veya
dondurarak tüketim süresi uzatılabilir. Kurutulmuş yaban mersinleri fındık,
badem gibi kuruyemişlerle birlikte ara öğün olarak tüketilebilir. Bunun
yanında kurutulmuş yaban mersinlerinden bitki çayı da yapılabilir. Sıcak yaz
aylarında kompostosu yapılıp buz eklenerek de tüketilebilir.
YABAN MERSİNİNİN YAN ETKİSİ VAR MIDIR?
Meyvelerin de aşırı tüketimi çeşitli yan etkilere neden olabilir. Bu nedenle
yaban mersini tüketiminde günlük tüketim miktarına dikkat etmek gerekir. Yaban
mersininin olası yan etkileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
KAYNAKLAR:
Afacan, F. Ö., & Sönmezdağ, A. S. (2020).
Antosiyaninlerin beslenmedeki önemi ve sağlık üzerine ve sağlık üzerine
etkileri. Karya Journal of Health Science, 1(1), 19-24.
Atalay, D., & Erge, H. S. (2018). Gıda
takviyeleri ve sağlık üzerine etkileri. Food and Health.
Atınç, M., & Kalkan, İ. (2018). Flavonoidler
ve sağlık üzerine etkileri. Aydın Gastronomy, 2(1),
31-38.
Bayram, H. M., & Öztürkcan, A. (2022).
Üzümsü meyvelerin biyoaktif bileşenleri ile insan sağlığı üzerine
etkileri. Akademik Gıda, 20(4), 442-453.
Karadağ, G., Karaman, A. D., & Öğüt, S.
(2022). Meyve ve sebzelerde bulunan biyoaktif bileşenlerin sağlık üzerine
etkileri. Toros University Journal of Food, Nutrition and Gastronomy, 1(1),
77-90.
Sarışık, D. Ç., & ŞAHİN, F. N. (2021).
Polifenollerin sağlık ve spor performasına etkileri. Spormetre Beden
Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(3), 14-29.
Beowell Freeze Dried Fruits Vegetables – Beowell Dondurularak Kurutulmuş Sebze ve Meyveler
#beowell #freeze #dried #food #vegetable #fruit #vitamin #antioxidant #nutritional #healthy #freezedried #diet #diyetisyen #sağlıklıbeslenme #dondurularakkurutulmuş
#meyve #sebze #yenilmeyeniyedirmek #yemeyeneyedirmek
