KEKİK NEDİR?
Kekik mutfaklarda sıkça kullandığımız bir baharattır; ancak kekiğin nasıl kullanıldığı, yan etkiler, faydaları toplumumuzda yeterince bilinmemektedir. Bu yazıda kekik hakkında daha detaylı bilgiler edinebilirsiniz.
Yazı İçeriği:
Kekik Nedir?
Kekik Nasıl Kullanılır?
Kekik Çayı Nedir?
Kekik Çayının Yararları
Kekik Çayı Nasıl Hazırlanır?
Kekik Çayını Hamileler Tüketebilir Mi?
Kekik Çayı Yan Etkileri
Kekik Çayını Kimler Tüketmemelidir?
Kekik Çayı Neye İyi Gelir?
Kekik Çayı Ne Kadar Tüketilebilir?
KEKİK NEDİR?
Akdeniz bölgesi gibi ılıman iklimlerde yetiştiriciliği yapılan kekik, ballıbabagiller ailesine ait, 400’den fazla çeşidi bulunan bir bitkidir. Eski zamanlardan bu yana, çeşitli sağlık sorunlarında destekleyici olarak kullanılmaktadır.
KEKİK NASIL KULLANILIR?
Mutfakların sevilen baharatlarından biri olan kekik, birçok yemeği tatlandırmada kullanılır.
Kekik hem taze hem de kurutulmuş olarak, kekik yağı ve kekik çayı halinde de tüketilebilir. Çay formunda tüketileceği zaman besin değerinde kayıplar yaşanmaması açısından kaynayan su 5 dakika soğutulduktan sonra üzerine kekik eklenmelidir. Toplumumuzda kekik yemeklerde, salatalarda kullanılmasının yanında bazı hastalıkların tedavisinde, kozmetik ve ilaç sektöründe de yer almasıyla geniş bir kullanım alanına sahiptir.
KEKİK ÇAYI NEDİR?
Kekik çayı, Covid-19 pandemisi sırasında popüler olmuş ve geçmişe göre daha sık tüketilir hale gelmiştir.
Toplumda kekik çayının korona virüsten koruduğu iddialarının yaygınlaşması sayesinde kekiğin çay olarak tüketilebildiği de öğrenilmiştir. Kekik çayı halen yeşil çay veya ıhlamur kadar sık tüketilmese de birçok kişi tarafından bilinir hale gelmiştir. Gece yatmadan önce kekik çayı tüketmek uykuya dalmayı kolaylaştırır.
Aromatik yeşil gri renkteki çalı türü bir bitki olan kekiğin yaprakları taze veya kuru olarak kekik çayı yapımında kullanılabilir. Güney Avrupa ve Akdeniz bölgesinde ise kekiğin baharat olarak tüketimi yoğundur. Kekik bitkisi ile ilgili yapılan araştırmalar, bu bitkinin mikroorganizmalarla savaşma gücünü göstermektedir.
KEKİK ÇAYININ YARARLARI
Hem lezzetli hem de hazırlaması kolay kekik çayı, sağlığa olumlu etkileri sayesinde toplumumuzda sıklıkla tüketilmektedir. Kekik çayının yararları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Bağışıklık Sistemini Güçlendirir: Kekik çayı içeriğindeki A ve C vitaminleri sayesinde enfeksiyonlara karşı vücudu korur ve bağışıklık sistemini güçlendirmeye fayda sağlar.
Öksürüğe İyi Gelir: Kekik çayı, öksürük şikayetlerinde ansispazmodik özelliği sayesinde yatmadan önce tüketildiğinde boğazı yumuşatarak şikayetlerin azalmasına yardımcı olur. Solunum yollarını rahatlatır ve boğaz şikayetleri de azalmış olur.
Soğuk Algınlığı ve Grip Semptomlarını Hafifletir: Antibakteriyel ve antimikrobiyal özellikleri ile kekik çayı, soğuk algınlığı ve gribe neden olan virüslerin yarattığı semptom ve şikayetleri azaltır. Antispazmodik özelliği sayesinde yatmadan önce tüketilen kekik çayı boğaz ağrısını hafifletir.
Sindirim Sistemini Düzenler: Kekikte bulunan uçucu yağlar etkisiyle kekik çayı, gastrointestinal sistemdeki düz kas kasılmalarını uyararak sindirime yönelik fayda sağlar ve sindirim sorunlarını iyileştirir.
Anti-inflamatuar Etki Gösterir: Kekik çayı, antispazmodik hücreler üzerinde oksidatif stresi azaltma yardımcı olur ve yüksek antioksidan özelliği ile inflamasyonu azaltır.
Uykusuzluğu Giderir: İçeriğindeki anksiyolitik etken maddesiyle akşam içilen kekik çayı daha rahat uyumaya yardımcı olabilir.
Adet Sancılarının Azalmasına Yardımcı Olur: Kekik çayı antioksidan ve fitokimyasallar içerdiğinden adet döneminde meydana gelen ağrı ve krampların azalmasına yardımcı olur.
Kilo Kaybını Destekler: Kekiğin içerisinde bulunan polifenoller metabolizmayı düzenleyen bazı hormonlarla etkileşime girerek vücutta yağ yakımını destekler. Özellikle kekik çayı içerisindeki thymol adlı bileşiğin metabolizma hızlandırıcı etkisi vardır. Bu bileşik, vücudu daha fazla enerji harcamaya teşvik edebilir; ancak unutulmamalıdır ki kekik çayı, tek başına bir zayıflama çözümü değildir. Sağlıklı beslenme planınıza ve egzersiz rutininize ek olarak diyetisyeninizin önerdiği ölçüde kekik çayını tüketebilirsiniz.
Kolesterol ve Kan Şekeri Seviyelerini Dengeler: Kekik çayı, antioksidan içeriği sayesinde kan şekeri seviyelerinin kontrol edilmesine ve kolesterolün düşürülmesine destek olur. Kan şekeri seviyelerini dengeleyerek insülin direncini düşürür ve yağlanma problemini azaltır.
Cilt Sağlığını Korur: Kekik içeriğinde bulunan C vitamini, ciltteki gözenekleri temizlemeye yardımcı olur, iltihaplanmaları ve akne oluşumunu azaltır.
Fibromiyalji Etkilerini Azaltır: Kekik çayı anti-inflamatuar özellik gösterir bu sayede fibromiyalji ağrılarını azaltmaya yardımcı olur.
Multipl Skleroz (MS) İçin Kullanılabilir: Kekik çayının vücuttaki iltihabı azaltmaya yardımcı bileşenleri sayesinde MS hastalığı tedavisinde faydalanabilecek doğal yöntemlerden olduğu kabul edilmektedir.
KEKİK ÇAYI NASIL HAZIRLANIR?
Kekik çayı, evde herkesin kolaylıkla hazırlayabileceği bir tariftir. Kekik çayı aşağıdaki şekilde hazırlanabilir:
Hazırlama aşamasında ilk olarak su kaynatılmalı, ardından bir fincanın içerisine iki dal ince kıyılmış taze kekik ilave edilir. Daha sonra kaynamış ve ilk dumanı çıkmış su fincanın içerisine dökülür ve yaklaşık 10 dakika bekletilir. Belirli bir süre geçtikten sonra demlenen çay süzülür ve içilmeye hazır hale gelir. Çayın tadı acı olursa, limon veya bal eklenebilir. Bunun yanında, kekik yaprakları direkt olarak kaynatılmamalıdır. Taze kekik yaprakları kaynadığı takdirde içeriğindeki yararlı etken maddelerin önemli bir kısmı kayba uğrar.
KEKİK ÇAYINI HAMİLELER TÜKETEBİLİR Mİ?
Kekik çayı bazı bireylerde alerjiye neden olabilir. Hamileler ve emziren anneler diğer bitki çaylarında olduğu gibi kekik çayını da kesinlikle tüketmemelidir. Bitki çayları erken doğum veya düşüğe neden olabilir.
KEKİK ÇAYI YAN ETKİLERİ
Kekik çayı güvenilir dozajlarda tüketildiğinde sağlık açısından yararlıdır; ancak aşırı tüketilmesi tüm bitkilerde olduğu gibi çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Kekik çayının yan etkileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Aşırı tüketimi baş ağrısı, baş dönmesi ve sindirim sorunlarına yol açabilir.
Bazı bitki türlerine alerjisi olan bireyler, kekik çayını tüketmeden önce mutlaka hekimine danışmalıdır.
Kekik çayı, kan pıhtılaşmasının yavaşlamasına neden olabilir. Bu yüzden aşırı tüketimi kanama riskini artırabilir.
Kekik, vücutta östrojen hormonu etkisi yaratabilir. Kadın hastalıklarına bağlı kanserlere sahip olan ve östrojene duyarlı bireyler kekik ve kekik çayı tüketmemelidir.
Ciddi kronik rahatsızlığı olan bireyler, düzenli ilaç kullananlar, alerjik vücuda sahip olanlar tüketmeden önce mutlaka hekimine danışmalıdır.
KEKİK ÇAYINI KİMLER TÜKETMEMELİDİR?
Kekik çayı toplumumuzda sıklıkla tüketilse de bazı bireylerin tüketimine uygun değildir. Kekik çayını tüketmemesi gereken bireyler aşağıdaki gibidir:
Kekik çayını 12 yaş altı çocuklar, hamile ve emziren annelerin tüketmemesi gerekir. Kekik çayında bulunan bileşikler, antikoagülanlar gibi bazı ilaçlarla etkileşime girdiğinden antikoagülan ilaç alan bireylerin tüketmeden önce mutlaka doktoruna danışması gerekir. Bazı bireylerde kekik yaprakları, cilt hassasiyeti yaratıp alerjik reaksiyonlar gelişmesine neden olabilir. Kekik çayını tüketmek ise mide bulantısı, mide yanması, ishal, kusma ve mide- bağırsak rahatsızlıkları gelişimine yol açabilir. Uçucu yağ içeriğinden dolayı karaciğer iltihabı, akut gastrit, mide ve onikiparmak bağırsağı ülseri olan bireyler kekik çayı tüketmemelidir.
KEKİK ÇAYI NEYE İYİ GELİR?
Kekik çayı; antiviral, antimikrobiyal ve bağışıklık sistemini güçlendirici özelliği sayesinde soğuk algınlığı, grip, öksürük, sindirim problemleri, adet kramplarına iyi gelmekte ve sindirim sistemini düzenleyerek kilo kaybına da destek olmaktadır.
KEKİK ÇAYI NE KADAR TÜKETİLEBİLİR?
Kekik çayı güvenilir doz olarak günlük 1 fincan kadar tüketilebilir; ancak kişisel sağlık durumunuz ve ihtiyacınıza bağlı diyetisyeninize danışarak miktarı belirlemek de önemlidir.
KAYNAKLAR
Karabacak, Ç. E., & Bayram, Y. (2017). Kekik uçucu yağı ve farklı kullanım alanlar.
Sağdıç, O., Telli, R., Akkaya, L., & Yetim, H. (2008). Kekik ekstraktının köftede antimikrobiyal, antioksidan ve duyusal etkileri. Türkiye, 10, 21-23.
Benli, M., & Yiğit, N. (2005). Ülkemizde yaygın kullanımı olan kekik (Thymus vulgaris) bitkisinin antimikrobiyal aktivitesi. Orlab On-Line Mikrobiyoloji Dergisi, 3(8), 1-8.
Gutiérrez-Grijalva, E. P., Picos-Salas, M. A., Leyva-López, N., Criollo-Mendoza, M. S., Vazquez-Olivo, G., & Heredia, J. B. (2017). Flavonoids and phenolic acids from oregano: Occurrence, biological activity and health benefits. Plants, 7(1), 2.
Beowell Freeze Dried Fruits Vegetables – Beowell Dondurularak Kurutulmuş Sebze ve Meyveler
#beowell #freeze #dried #food #vegetable #fruit #vitamin #antioxidant #nutritional #healthy #freezedried #diet #diyetisyen #sağlıklıbeslenme #dondurularakkurutulmuş #meyve #sebze #yenilmeyeniyedirmek #yemeyeneyedirmek
