Yaban Mersini Nedir?

  Yazı İçeriği:

• Yaban Mersini Nedir?
• Yaban Mersini Faydaları
• Yaban Mersini Nasıl Tüketilir?
• Yaban Mersininin Yan Etkisi Var Mıdır?
   

YABAN MERSİNİ NEDİR?

Yaban mersini (Vaccinium myrtillus) veya ayı üzümü, fundagiller (Ericaceae) familyasından ılıman iklimlere alışkın üzüme benzer bir meyve türüdür. Anavatanı Kuzey yarım kürenin serin ve dağlık bölgelerinde yetişen birçok türü vardır.

Genel olarak Kuzey Avrupa, Amerika’daki Rocky Dağları ve Türkiye’de Karadeniz Bölgesinin rakımca yüksek olan fundalık ve ormanlık bölgelerinde yabani şekilde değişik tipleri vardır. Yaban mersini mavi ve mor meyveleri olan, çok yıllık çiçekli bitkilerin geniş çapta dağılmış yaygın bir grubunu oluşturur. Ortalama 2-4 cm çapı vardır.

Yaban mersini taze meyve olarak, kurutularak, diğer meyve suları ile karıştırılarak meyve suyu sanayisinde, kök, yaprak ve meyvelerinden ilaç sanayisinde, süt ve süt ürünleri teknolojisinde, reçel, marmelat, konserve sanayisinde, şarap yapımında, diyet menülerde, meyveli ekmek, çörek, kek, puding ve pasta gibi tatlılarda, kimya ve kozmetik sektöründe (krem, sabun hammaddesi) kullanılır.

YABAN MERSİNİ FAYDALARI

Yaban mersini faydaları saymakla bitmeyen, sağlığa son derece olumlu etkileri olan bir meyvedir.

Yaban mersini, A, B, C, E ve K vitaminleri, antosiyaninler, selenyum, fosfor, bakır, çinko, kalsiyum, demir, potasyum ve magnezyum gibi vücudumuz için gerekli birçok minerali de içerir. 100 gram yaban mersini yaklaşık 57 kalori içerir. Düşük kalorili, besleyici, zengin içeriğe sahip yaban mersininin faydaları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Kan Basıncını Dengeler: Kan basıncının yüksek olması hipertansiyona neden olan ve kalbi yoran baş nedenlerdendir. Yaban mersini, kalp dostudur. İçeriğindeki zengin folat ve potasyum sayesinde kan pıhtılaşmasını önler ve kan basıncını düzenler. Yaban mersini tüketimi kan damarlarının genişlemesine ve kan basıncının düşmesine katkıda bulunabilir. Kan basıncını dengelemesiyle hipertansiyon hastalarına da olumlu katkıları bulunur.  

Kolesterolü Dengelemeye Yardımcı Olur: Yaban mersini, özellikle kötü kolesterol olarak adlandırılan LDL kolesterolün düşmesinde etkilidir. Düşük LDL kolesterol seviyeleri kardiyovasküler hastalık riskini de azaltmaya yardımcı olur.

Oksidatif Stres Zararlarını Engeller: Yaban mersini, antioksidan açısından zengindir. Antioksidanlar vücudu serbest radikallerin neden olduğu oksidatif stres zararlarına karşı da korur. Kardiyovasküler hastalık riskini artıran oksidatif stres, yaban mersini antioksidanlarıyla azaltılabilir.

Kan Şekerini Dengeler: Yaban mersini glisemik indeksi düşük meyvelerdendir, bu sayede kan şekerini hızlıca yükseltmez. 1 fincan yaban mersini yaklaşık 3,6 gram lif içerir. Araştırmalar yüksek lifli besinleri tüketen tip 1 diyabet hastalarının daha düşük kan şekeri seviyeleri gösterdiğini saptamıştır. Tip 2 diyabet hastalarında ise lif tüketimi kan şekeri ve insülin düzeylerini iyileştirmektedir. Meyve yanına süt ürünü veya kuruyemiş gibi liften zengin farklı besinlerle tüketildiğinde kan şekeri regülasyonu daha iyi sağlanmaktadır.

Göz Sağlığına İyi Gelir:Yaban mersini içeriğindeki yoğun antioksidanlar, göz sağlığını korumaya yardımcı olur. Yaban mersini karotenoidler, flavanoidler, C, E, A vitaminleri, antioksidanlar, selenyum, çinko ve fosfor gibi içerikler açısından zengin bir bitkidir. Yüksek göz tansiyonu ve tavukkarası olarak bilinen gece körlüğünden korunmak için de düzenli yaban mersini tüketmek iyi gelir.

Sindirim Sistemini Düzenler: Yaban mersini, liften zengin içeriğe sahip olmasıyla sindirim sistemini rahatlatır ve kabızlık sorununu önler. Bunun yanında mide asit seviyelerinin düzenlenmesine de yardımcı olur.  

Cilt Sağlığını Korur: Yaban mersini içeriğindeki C vitamini, cildin kolajen üretimine destek olarak cilt sağlığına katkıda bulunur. C vitamini, kolajenin cilt dokusunu toparlama özelliğini güçlendirir. Yaban mersinine mavi rengi veren antosiyaninler ise, ciltteki kolajen hasarını durdurmaya yardımcı olur. Bu sayede cilt sağlıklı bir hale gelir.

İnflamasyonu Azaltır: Yaban mersini içerisindeki antioksidanlar serbest radikallerle savaşır ve vücutta inflamasyonu azaltır. Bu sayede bağışıklık sistemini de koruyarak vücudu hastalıklara ve enfeksiyonlara karşı korur.

Obeziteyi Önler: Yaban mersinin anti-inflamatuar etkisi obezite ile ilgili metabolik bozuklukların gelişmesini önler. Aynı zamanda yüksek lif içeriği ve glisemik indeksi düşük bir meyve olması ile diyetlerde tüketilmesi önerilen meyvelerdendir. Yaban mersini, enerji metabolizmasını düzenlemede rol oynar.

Kemik Sağlığını Korur: Yaban mersini, içerdiği K vitamini, magnezyum, fosfor, manganez, demir ve çinko ile kemik sağlığını korur ve kemiklerin güçlenmesine katkıda bulunur.

Hafızayı Kuvvetlendirir: Yaban mersininin içerisindeki antioksidan ve flavanoidler beynin yaşlanmasına ve nörodejeneratif hastalıklara neden olan oksidatif strese karşı savaşır. Yaban mersini içeriğindeki antioksidanların beyin hücreleri arasında sinyal iletimini geliştirebileceği ortaya çıkmıştır. Mevsiminde ve taze tüketilen yaban mersini, bilişsel sağlığı korumakta ve hafızayı kuvvetlendirmeye yardımcı olmasıyla Demans ve Alzheimer hastalık risklerini de azaltmaktadır.  

Kanser Riskini Önleyebilir: Yaban mersini içeriğindeki flavanoidler, antioksidanlar, C vitamini, A vitamini hücreleri kansere bağlı serbest radikallerin zararlarına karşı korumaya yardımcı olur. Yaban mersininde bulunan folat, DNA sentezi ve onarımında etkilidir ve kanser hücrelerinin oluşumunu önleyebilir.

Ruh Sağlığına İyi Gelir: Yaban mersini içeriğindeki antioksidan ve antosiyaninler beyin sağlığını destekleyip nörolojik fonksiyonları iyileştirir. Antioksidanlar serbest radikaller ile savaşarak beyin hücreleri korur ve ruh sağlığını da iyileştirir.

YABAN MERSİNİ NASIL TÜKETİLİR?

Yaban mersininin son yıllarda popülaritesinin artması nasıl tüketileceği sorusunu da akıllara getirmiştir.

Yaban mersini, yetiştirildiği mevsimde normal meyveler gibi taze halde tüketilebilir. Tüketim sırasında yanında süt, yoğurt, kefir veya kuruyemişler eklenirse kan şekeri dengesi de sağlanmış olur. Yaban mersinini reçel ve marmelat yaparak kahvaltılarda tüketilebilir. Yaban mersinini kurutarak veya dondurarak tüketim süresi uzatılabilir. Kurutulmuş yaban mersinleri fındık, badem gibi kuruyemişlerle birlikte ara öğün olarak tüketilebilir.  Bunun yanında kurutulmuş yaban mersinlerinden bitki çayı da yapılabilir. Sıcak yaz aylarında kompostosu yapılıp buz eklenerek de tüketilebilir.

YABAN MERSİNİNİN YAN ETKİSİ VAR MIDIR?

Meyvelerin de aşırı tüketimi çeşitli yan etkilere neden olabilir. Bu nedenle yaban mersini tüketiminde günlük tüketim miktarına dikkat etmek gerekir. Yaban mersininin olası yan etkileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
 

• Yaban mersini günlük tüketim miktarı 75-100 gram olarak tavsiye edilir. Yaban mersininde salisilik asit içermektedir. Bu içerik aspirinde bulunur ve kan sulandırıcı etkisi vardır bu nedenle yaban mersini fazla tüketimi kan sulanmasına neden olabilir. Kan sulandırıcı ilaç kullanırken ve ameliyattan önce tüketilmemesi gerekir.

• Yaban mersini yaprakları tanen denen bir madde içerir. Yaprakların fazla tüketilmesi aşırı kilo kaybı ve kalp spazmına neden olabilir. Bu yüzden kullanırken dikkat edilmelidir.
• Hamile bireyler için yaban mersini tüketmenin herhangi bir yan etkisi gözlenmese de tüketim sınırı aşılmamalıdır.
• Her besinde olduğu gibi aşırı tüketimin yan etki yaratmaması için mutlaka bir beslenme uzmanından destek alınması gerekir.

KAYNAKLAR:
Afacan, F. Ö., & Sönmezdağ, A. S. (2020). Antosiyaninlerin beslenmedeki önemi ve sağlık üzerine ve sağlık üzerine etkileri. Karya Journal of Health Science, 1(1), 19-24.
 Atalay, D., & Erge, H. S. (2018). Gıda takviyeleri ve sağlık üzerine etkileri. Food and Health.
Atınç, M., & Kalkan, İ. (2018). Flavonoidler ve sağlık üzerine etkileri. Aydın Gastronomy, 2(1), 31-38.
Bayram, H. M., & Öztürkcan, A. (2022). Üzümsü meyvelerin biyoaktif bileşenleri ile insan sağlığı üzerine etkileri. Akademik Gıda, 20(4), 442-453.
Karadağ, G., Karaman, A. D., & Öğüt, S. (2022). Meyve ve sebzelerde bulunan biyoaktif bileşenlerin sağlık üzerine etkileri. Toros University Journal of Food, Nutrition and Gastronomy, 1(1), 77-90.
Sarışık, D. Ç., & ŞAHİN, F. N. (2021). Polifenollerin sağlık ve spor performasına etkileri. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(3), 14-29.





Beowell Freeze Dried Fruits Vegetables – Beowell Dondurularak Kurutulmuş Sebze ve Meyveler
#beowell #freeze #dried #food #vegetable #fruit #vitamin #antioxidant #nutritional #healthy #freezedried #diet #diyetisyen #sağlıklıbeslenme #dondurularakkurutulmuş #meyve #sebze #yenilmeyeniyedirmek #yemeyeneyedirmek