Maden suyu, doğal kaynaklardan elde edilen ve zengin mineral içeriğiyle tanınan bir içecektir. Yıllardır sofralarımızda yer bulan bu içecek, sadece susuzluğumuzu gidermekle kalmaz, aynı zamanda sağlık açısından da birçok fayda sağlamaktadır. Peki, maden suyu nedir, nasıl oluşur ve sağlık üzerinde ne gibi etkileri vardır? Bu yazımızda maden suyu hakkında ilginç bilgiler öğreneceğiz.
Yazı İçeriği:
- Maden Suyu Nedir?
- Maden Suyunun Soda ve Doğal Kaynak Sularından Farkları Nelerdir?
- Maden Suyunun Tarihsel Süreci
- Maden Suyunun Sağlığa Faydaları
- Maden Suyunun Mutfakta Kullanımı
MADEN SUYU NEDİR?
Maden suyu, yaşam, sağlık ve refah için hayati öneme sahip olan ve kuyu, derin kuyu ve kaynaklardan elde edilen doğal bir sudur. Mineraller açısından zengin olan bu su, saf haliyle veya arıtıldıktan sonra kullanılabilir. Genel olarak, insan tüketimi için mineral su fiziksel ve kimyasal işlemlerden, mikrobiyolojik kontrollerden ve izlemelerden geçirilerek maksimum yararlanma sağlanır. Yüzyıllardır, içme suyunda çözünmüş halde bulunan minerallerin insanlar, hayvanlar ve bitkiler için hayati önemde gerekli olduğu bilinmektedir.
MADEN SUYUNUN SODA VE DOĞAL KAYNAK SULARINDAN FARKLARI NELERDİR?
Doğal kaynak suları ile doğal maden suları içerdikleri mineraller bakımından ayrılırlar. Soda ise tamamen yapay olarak tesislerde üretilen normal suya mineral ve karbondioksit gazı ilave edilerek elde edilen bir içecektir, doğal değildir. Yer kabuğunun çeşitli derinliklerinde, uygun jeolojik şartlarda doğal olarak oluşan, en az 1000 mg/l çözünmüş mineraller ve/veya eser elementler bulunduran, doğal yapısında karbondioksit içeren, yeryüzüne kendiliğinden çıkan veya teknik usuller ile çıkartılan sıcak veya soğuk yeraltı sularına ise geleneksel adıyla maden suyu denilmektedir. Yağmur ve kar suyu gibi yüzey suları kayaçların yarık ve çatlaklarından derinlere sızarak, 10 yıl ila 100 yıl süren uzun bir yolculuğa çıkarlar. Derinlere süzülen bu sular hazne kayaçlarda birikir, rezervuarda oluşan basınç ve sıcaklık etkisi ile bulduğu en kolay yoldan yukarıya doğru hareket ederek kaynak şeklinde yüzeye çıkmaktadır. Sular yeraltına sızarken veya yukarıya çıkarken temas ettikleri değişik türdeki kayaçlardan farklı mineralleri bünyelerine alarak mineralli su özelliği kazanırlar.
MADEN SUYUNUN TARİHSEL SÜRECİ
İnsanlık, ilk çağlardan itibaren şifalı sulardan yararlanmıştır. Bu dönemlerde, dini inançların şifalı sulardan yararlanma üzerinde büyük etkisi olduğu bilinmektedir. Şifalı suların ilahi güçlerle ilişkili olduğuna inanıldığı için, bu su kaynaklarının çevresinde mabetler ve tapınaklar inşa edilmiştir. M.Ö. 1275’te Truva ve Assos gibi bölgelerde sıcak su kaynaklarının önemi anlaşılmıştır. M.Ö. 5. yüzyılda yaşamış tarihçi Herodot ve ünlü hekim Hipokrat, şifalı suların tedavi edici özellikleri hakkında detaylı bilgiler sunmuştur. Roma İmparatorluğu döneminde, M.Ö. 200'lerde büyük ölçekli su dağıtım şebekeleri inşa edilerek termal sağlık merkezlerine su sağlanmıştır. Bu bağlamda, Suriye'deki Figeh, İngiltere'deki "Hamam" bölgesindeki ılık su kaynakları ve Almanya'daki Baden suları örnek olarak verilebilir. Suriye'deki Palmira suyunun gözesi, Efka isimli bir kaynaktır ve yüksek şifa gücüne sahiptir. Romanya'da Karpat dağlarının eteklerinde ve Karadeniz kıyısında 1500'den fazla maden ve termal su kaynağı bulunmaktadır; bunların terapötik kullanımı 16. yüzyıla kadar uzanmaktadır.
MADEN SUYUNUN SAĞLIĞA FAYDALARI
Maden Suyunun Sindirime Etkisi
Mineralli su, sindirim ile sık sık ilişkilendirilmektedir. Özellikle yiyeceklerin çözünürlüğünü arttırarak hazımsızlığa iyi gelmesi ve bağırsak fonksiyonlarını iyileştirmesi bu durum sebeplerindendir. Kabızlık durumunda da rahatlatıcı etki gösterebilir. Yapılan çalışmalarda mineralli suların; dispepsi, irritabl bağırsak sendromu ve fonksiyonel safra yolu bozuklukları gibi durumların iyileşme sürecini desteklediği bulunmuştur. Ayrıca, tuz açısından zengin sular, kolesterol metabolizmasını ve safra asidi dönüşümünü iyileştirdiği raporlanmıştır.
Maden Suyu ve Kemik Sağlığına Etkisi
Maden suları içerdiği minerallerin etkisiyle kemik sağlığına büyük katkı sağlamaktadır. Kemik sağlığı için gerekli olan birçok minerali barındırdığından dolayı optimal mineral alımını sağlamak ve profesyonellerin önerdiği diyet mineral seviyelerine ulaşmak, maden suyu tüketimiyle mümkün olmaktadır. Özellikle kalsiyum açısından zengin sular, günlük kalsiyum ihtiyacının üçte birini veya yarısını karşılayabilir. Özellikle yaşlılar, laktoz intoleransı yaşayanlar veya beslenme bozukluğu yaşayan bireylerde, maden suyu mükemmel bir mineral takviyesi olabilir.
Maden Suyunun Kalp Sağlığına Etkisi
Sodyum-bikarbonatlı suların tüketimi, total kolesterol ve LDL kolesterol seviyelerini düşürür. HDL kolesterolü arttırır. Kan basıncını düzenler. Kalp krizlerini ve aterosklerozisi engeller. Kalp sağlığını korur.
Maden Suyunun Böbrek Sağlığına Etkisi
Yapılan çalışmalarda, özellikle kalsiyum ve magnezyumdan zengin mineralli su tüketiminin böbrek taşı oluşum riskini azalttığı ve böbrek sağlığını koruyucu etki gösterdiği bulunmuştur.
Maden Suyu ve Cilt Sağlığına Etkisi
Maden suyu, cilt ph’ını dengede tutar. Cilt deri kalınlığını arttırarak koruyucu etki gösterir. Cilt kalınlığındaki artış, cildin nem tutma kapasitesini ve elastikiyetini artırabilir. Bu, cildin daha dolgun ve genç görünmesine katkıda bulunabilir. Yaşla birlikte cilt kalınlığı azaldığından bu da inceleme ve kırışıklıklara yol açabilir. Cilt kalınlığındaki artış, yaşlanma belirtilerini geciktirebilir.
MADEN SUYUNUN MUTFAKTA KULLANIMI
Önemli bir mineral kaynağı olan maden suları mutfak uygulamalarında büyük çoğunlukla hamur işlerinde kullanılmaktadır. Maden suları genellikle ürünü kabartmak, yumuşaklık vermek, çıtırlık vermek, yağ çekmemesini sağlamak, bayatlamasını engellemek, marinasyonda ete yumuşaklık vermek amacıyla mutfaklarda tercih edilmektedir.
KAYNAKÇA:
Albertini, M. C., Dacha, M., Teodori, L., & Conti, M. E. (2007). Drinking mineral waters: biochemical effects and health implications the state-of-the-art. International Journal of Environment and Health, 1(1), 153. doi:10.1504/ijenvh.2007.012230
Pérez-Granados, A. M., Navas-Carretero, S., Schoppen, S., & Vaquero, M. P. (2010). Reduction in cardiovascular risk by sodium-bicarbonated mineral water in moderately hypercholesterolemic young adults. The Journal of Nutritional Biochemistry, 21(10), 948–953. doi:10.1016/j.jnutbio.2009.07.010
Williams, S., Krueger, N., Davids, M., Kraus, D., & Kerscher, M. (2007). Effect of fluid intake on skin physiology: distinct differences between drinking mineral water and tap water. International Journal of Cosmetic Science, 29(2), 131–138. doi:10.1111/j.1467-2494.2007.00366.x
Rodgers, A., (1998). The influence of South African mineral water on reduction of risk of calcium oxalate kidney stone formation. SAMJ. Volume 88 No. 4
Pampaloni B., (2022). Mineral water as food for bone: an overview. Int J Bone Frag. 2(2):48-55 https:doi.org/10.57582/IJBF.220202.048
Kınık K., (2020). Mucize içecek maden suyu. Kızılay Kültür ve Sanat Yayınları. doi:10.5281/zenodo.10550028
Beowell Freeze Dried Fruits Vegetables – Beowell Dondurularak Kurutulmuş Sebze ve Meyveler #beowell #freeze #dried #food #vegetable #fruit #vitamin #antioxidant #nutritional #healthy #freezedried #diet #diyetisyen #sağlıklıbeslenme #dondurularakkurutulmuş #meyve #sebze #yenilmeyeniyedirmek #yemeyeneyedirmek
