Hamilelik sırasında uygulanan iyi bir beslenme planı, bebeğin anne karnından sonra gerçek hayatla buluştuğunda en iyi başlangıcı yapmasına yardımcı olur. Beslenme planı; kompleks karbonhidratlar, sağlıklı yağ türleri, vitaminler ve mineraller, diyet lifi ve sıvılar açısından yeterli ve dengeli olmalıdır.
Genel olarak, hamilelik dönemindeki beslenme şekli, sağlıklı beslenme düzenleriyle aynı besin çeşitliliğini ve dengesini içerir. Aradaki temel fark, vücudun ek fizyolojik fonksiyonları ve bebeğin ek ihtiyaçlarını karşılamak için daha yüksek miktarlara ihtiyaç duyulmasıdır.
Enerji
Hamilelikte ideal kilo kazanımı hedefi, annenin hamilelik öncesi vücut ağırlığına bağlıdır. Gebelik öncesi beden kütle indeksi(BKI) 19.8-26.0 kg/m2 olan kadınlar için gebelik boyunca toplamda 11.5–16.0 kg ağırlık kazanımı normaldir. Gebeliğin üçüncü ayından sonra, bebeğin sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için anne adayının günlük olarak yaklaşık 300 kcal daha fazla enerji alması gerekir.
Karbonhidrat
Hamilelik döneminde seçimler, mümkün olduğunca kompleks karbonhidratlar yönünde yapılmalıdır. Tam tahıllı ekmekler, esmer pirinç, nohut, kurufasulye, börülce, mercimek gibi baklagiller, sebzeler ve meyveler kompleks karbonhidratlar olarak tüketilebilir. Beyaz ekmek, kurabiye, simit, poğaça vb. basit şeker içeren ürünlerin tüketimi ise sınırlandırılmalıdır.
Protein
Protein ihtiyacı hamilelik sırasında önemli ölçüde artar ve üçüncü trimesterde zirveye ulaşır. Hamilelik dönemi boyunca her öğüne ve her atıştırmalığa protein açısından zengin bir besin eklemek, yeterli miktarda protein tüketimine yardımcı olacaktır. İyi ve kaliteli protein içeren besinler; yumurta, fındık, badem, yer fıstığı ve ezmesi, balık, tavuk, hindi, baklagiller, yoğurt, peynir ve kırmızı et beslenme planına dahil edilmelidir.
Yağ
Hamile kadınlar, fetüsün beyin ve sinir sisteminin gelişimi için gerekli olan esansiyel yağ asitlerini ve bunların daha uzun zincirli türevlerini diyetle almalıdır. Özellikle Omega-3 ailesinden olan EPA ve DHA yağ asitlerinin alımı önemlidir, en iyi besinsel kaynakları balık ve deniz ürünleridir. Ceviz, avokado, kabak çekirdeği, chia, keten tohumu ve zeytinyağı da sağlıklı yağ türleri arasındadır. Sınırlandırılması gereken yüksek yağlı besinler arasında kızarmış yiyecekler ve trans yağ içeren paketlenmiş ürünler bulunur. Aynı zamanda yağlı yemekler, mide bulantısını ve mide ekşimesini tetikleme eğilimindedir.
Vitamin ve Mineral
Gebelik esnasında tiamin, riboflavin, folat, A vitamini, C vitamini ve D vitaminine artan bir gereksinim vardır. Tiamin gereksinimleri enerji gereksinimlerine paraleldir ve hamileliğin son trimesterinde daha yüksektir. Gebe kalmadan önce ve hamileliğin erken evrelerinde folik asit takviyesi alınması nöral tüp defektlerini önlemek için özellikle önerilir. Hamilelerde D vitamini yetersizliği, anne karnındaki bebeklerin beyin ve kemik gelişimini olumsuz etkilemekte, doğumsal katarakt hastalığı ve enfeksiyon risklerini de beraberinde getirmektedir. Bu nedenle hamile kadınlar, yazın öğle saatleri dışında günde 15 dakika süreyle güneşe çıkmalıdır. Büyüyen fetüs ve artan sayıda maternal kırmızı kan hücresini sağlamak için hamilelik sırasında demir gereksinimleri de artar. Gebeliğin 4. ayının başından itibaren gebelik süresince altı ay ve doğum sonrası üç ay olmak üzere toplam dokuz ay süreyle, günlük 40-60 mg elementer demir takviyesi bakanlık tarafından düzenlenerek yapılmaktadır.
Sıvı
Sıvı alımı, sağlıklı beslenme planının önemli bir parçasıdır. Hamileler, üretilen ekstra kan ve amniyotik sıvıyı desteklemek için ekstra sıvıya ihtiyaç duyarlar. Günde en az 2,5 litre su tüketilmelidir. Kafein alımı ise günde 200 miligramı geçmeyecek şekilde sınırlandırılmalıdır.
Kaynaklar
Cox, J. T., & Phelan, S. T. (2008). Nutrition during pregnancy. Obstetrics and gynecology clinics of North America, 35(3), 369-383.
Williamson, C. S. (2006). Nutrition in pregnancy. Nutrition bulletin, 31(1), 28-59.
Özalper, B. (2014). Gebelikte Beslenme. Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2 (2), 270-278.
Bu web sitesinde çerez kullanımına izin vermektedir. Web sitesinde gezinmeye devam ederek, bu kullanımı kabul etmiş sayılırsınız. Çerez politikası ve Gizlilik Politikası hakkında detaylı bilgi almak için lütfen ilgili yerlere tıklayınız.
