Tarih: 24.04.2024 14:28
Elma sirkesi, tarihin eski dönemlerinden bu yana hem temizlik hem de sağlık alanında sıkça kullanılmıştır. Bu yazımızda elma sirkesinin kullanım alanları, sağlığa etkileri hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Yazı İçeriği:- Elma Sirkesi Nedir?
- Elma Sirkesi Nasıl Yapılır?
- Elma Sirkesinin Faydaları Nelerdir?
- Elma Sirkesi Nasıl ve Ne Kadar Tüketilmelidir?
- Elma Sirkesi Kullanım Alanları
- Elma Sirkesinin Yan Etkisi Var Mıdır?
- Ateş Düşürmek İçin Elma Sirkesi Kullanılır Mı?
- Elma Sirkesi Tansiyonu Düşürür Mü?
ELMA SİRKESİ NEDİR?
Elma sirkesi, yaklaşık 5 bin yıllık geçmişiyle pek çok farklı alanda kullanılmış, zengin besin içeriği ile insanların dikkatini çekmiş değerli bir besindir.
Toplumumuzda sıkça kullanılan elma sirkesi, fermente elma suyundan yapılmış bir sıvı besin çeşididir. Yemeklerden temizliğe kadar gündelik hayatın her alanında kullanılabilmektedir.
ELMA SİRKESİ NASIL YAPILIR?
Elma sirkesinin sağlığa yararlı etkileri bilinmesiyle, nasıl yapıldığı da merak edilir hale gelmiştir.
Elma sirkesi yapımında ezilmiş elmaların yanı sıra maya ve şeker de kullanılır. Sirke oluşumunun ilk aşamasında ezilmiş elma ve kabukları mayalanmaya bırakılır. Karışımdaki maya, elma suyunun içerdiği şekeri sindirerek birkaç hafta içinde alkole dönüştürür. Ardından sirkedeki doğal bakteriler, alkolü asetik aside dönüştürür. Asetik asit, sirkeye kesin tat ve kokuyu veren esas maddedir.
ELMA SİRKESİNİN FAYDALARI NELERDİR?
Elma sirkesi sağlık üzerine pek çok yararı ile dikkat çekmektedir. Elma sirkesinin ana bileşenleri asetik asit ve sitrik asittir. Besin bileşenleri ise pektin, B1, B2, B6 vitaminleri, Biotin, Folik Asit, Niasin, Pantotenik Asit, C vitamini, Potasyum, Kalsiyum ve aminoasitlerdir. Elma sirkesi, zengin içeriği ile iyi bir polifenol kaynağıdır. Ayrıca içeriğinde aminoasitler ve antioksidanlar da bulunur. Elma sirkesi 100 gramı 50 kalori içermesi ve yağ oranı sıfır olmasıyla diyetlerde ideal bir yardımcı besin olarak değerlendirilmektedir.
Elma sirkesi sağlık üzerine pek çok faydası ile günümüzde sıklıkla tüketilmektedir, bu yararlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Kan Şekeri Kontrolünü Sağlar: Sirke içerisindeki asetik asit, nişasta sindirimine yardımcı olan enzimleri bloke eder. Bu sayede karbonhidratların sindirimini yavaşlatarak kan şekerinin ani yükselmesini önleyebilir. İnsülin hassasiyetini artırarak vücudun kan şekerini daha iyi kullanmasına yardımcı olur. Elma sirkesi tüketimi konusunda diyabet hastaları doktoruna danışmalıdır.
Kilo Kontrolünü Sağlamaya Destek Olur: Elma sirkesi, tokluk hissi sağlayarak daha az kalori alımına destek olur. Kısa vadeli çalışmalar, düşük kalorili diyet uygulayanlara kıyasla elma sirkesi tüketen bireylerde daha fazla kilo kaybı olduğunu göstermiştir, ancak elma sirkesi- kilo kaybı ilişkisini anlamak için daha fazla çalışma yapılması gereklidir.LDL Kolesterolü Düşürür: Yapılan araştırmalar elma sirkesinin antioksidan özelliğinin serbest radikalleri azalttığını, kan trigliserit düzeylerinin düşüşüne katkıda bulunduğu, pektin adlı lif sayesinde LDL kolesterolü nötralize etmeye yardımcı olduğunu ortaya konmuştur.
Kan Basıncını Dengeler: Elma sirkesi, böbreklerde üretilen ve kan damarlarının daralıp genişlemesinden sorumlu renin hormonunu kontrol etmeye yardımcı olur. Elma sirkesi, kan damarlarını gevşeterek kan basıncını düşürür. Hipertansiyon hastaları sağlıklı beslenme planı ve egzersiz rutinlerine ek, elma sirkesini de beslenmesine dahil edebilir.
Antibakteriyel Etki Gösterir: Elma sirkesinde bulunan asetik asit, antibakteriyel ve antifungal etki gösterir. Bu sayede diş çürükleri ve bakteriyel kaynaklı çeşitli enfeksiyonlarda etkilidir.
Cilt Sağlığını Korur: Elma sirkesi asidik özelliğe sahip olup antimikrobiyal özellik de gösterir. Bu özelliği ile cildi enfeksiyonlardan korumaya yardımcı olacağı düşünülmektedir. Elma sirkesinin içeriğindeki asetik asit cildin pH seviyelerini dengeleyerek yağlanma ve kuruluğu azaltır. Cildin derinlemesine temizliği akne ve siyah noktalardan arınmasına yardımcı olur, cilde parlaklık verir. Cilt sağlığına etkileri konusunda güvenli olduğunu tam olarak açıklayabilmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Bağırsak Sağlığına İyi Gelir: Elma sirkesi fermente bir gıdadır ve diğer fermente gıdalar gibi bağırsak dostu olan probiyotik bakterileri içerir. Probiyotik bakteriler bağırsak sağlığını korur, sindirimi düzenler. Bunun yanında fermente elma sirkesi azalan mide enzimini yerine koymaya ve mide yanmasını gidermeye de yardımcı olur. Bunun yanında elma sirkesi doğal bir dezenfektan olduğu için besinlerle alınan bakterileri de yok edebilmektedir.
Egzersiz Sonrası İyileşmeye Destek Olur: Elma sirkesi, egzersiz sonrası kas ağrısı ve yorgunluğu hafifletmeye yardımcı olabilir.
Saç Sağlığını Korur: Elma sirkesi saç sağlığına birçok yarar sağlar. Saç derisindeki gözenekleri temizleyerek saçın hızlı bir şekilde uzamasına yardımcı olur, saç köklerini destekler, dökülmeyi azaltır. Doğal saç bakımı etkisi yaratır. Saçları yumuşak ve sağlıklı hale getirir.
ELMA SİRKESİ NASIL ve NE KADAR TÜKETİLMELİDİR?
Elma sirkesinin nasıl ve ne kadar tüketileceği de önemli noktalardan biridir. Elma sirkesi yemeklere eklenerek veya su ile seyreltilerek tüketilebilir. Salata soslarında, güveçlerde, yemek soslarında sıklıkla elma sirkesi kullanılabilir. Çiğ veya pişmiş sebzelere eklenmesi yanında turşulara sos olarak tercih edilebilir.
Çeşitli çalışmalara göre elma sirkesinin günlük tüketilmesi önerilen dozajı 1-2 yemek kaşığı olarak kabul edilebilir. Özellikle mide, diş ve yemek borusu sağlığına zarar vermemesi açısından suyla seyreltilmesi önemlidir.
ELMA SİRKESİ KULLANIM ALANLARI
Elma sirkesi günlük hayatımıza ve sağlığımıza olumlu etkileri ile pek çok farklı alanda kullanılmaktadır.
Elma sirkesi, besinlerin saklanmasında koruyucu olarak, yemeklerde, soslarda, dezenfektan olarak temizlikte kısacası günlük hayatın her alanında kullanılabilir. Elma sirkesi güçlü antibakteriyel özeliği ile mutfakta, yüzey temizliğinde, sebze ve meyvelerin temizliğinde kullanılabilir.
ELMA SİRKESİNİN YAN ETKİSİ VAR MIDIR?
Elma sirkesi, sağlığa pek çok yararı bulunsa da önerilen dozun üzerinde tüketilmesi çeşitli yan etkiler yaratabilir. Bu etkiler aşağıdaki şekilde sıralanabilir:- Asit oranı yüksek olduğundan seyreltilmeden, aç karna içilen sirke yemek borusu ve mideyi tahriş edebilir.
- Kan şekeri dengesi üzerinde etkili olduğu için aşırı miktarda tüketimi diyabet hastalarının kan şekerinde dengesizliğe yol açabilir.
- Seyreltilmemiş sirke, yüksek asit içeriği nedeniyle aşırı tüketim durumunda diş minesine zarar verebilir.
- Seyreltilmemiş elma sirkesi çok sık tüketildiğinde mide ülseri, reflü gibi sindirim sorunları görülebilir.
- Ciltle direkt temas olduğunda ciltte yanık ve kızarıklık gibi hastalıklara neden olabilir.
- Diüretik, laksatif, insülin ilaçlarıyla etkileşime girebilir, bu ilaçların etkinliğini azaltıp artırabilir.
- Hipertansiyon tedavisinde kullanılan diüretikler potasyum seviyelerini düşürebilir. Bu nedenle hipokalemiye sahip bireylere elma sirkesi tüketimi önerilmez.
- Vücutta potasyum seviyelerini düşürdüğünde aşırı tüketiminde kemiklerde bulunan mineral seviyelerini olumsuz yönde etkiler.
- Böbrek hastalıklarına sahip bireylere elma sirkesi sınırlı miktarda tüketimi önerilir.
- Hamilelik ve emzirme dönemlerinde elma sirkesi tüketiminin güvenliği konusunda yeterli araştırma yoktur. Bu dönemlerde elma sirkesi tüketmeden önce bir beslenme uzmanı veya hekime danışmak gerekir.
ATEŞ DÜŞÜRMEK İÇİN ELMA SİRKESİ KULLANILIR MI?
Günümüzde elma sirkesinin ateş düşürücü olarak kullanılabileceği düşünülmektedir.
Elma sirkesi vücut sıcaklığını çekerek vücudun pH dengesini sağlamaya yardımcı olur, bu sayede ateş düşürmeye destek olabilir; ancak ciddi hastalıklar durumunda mutlaka tüketiminde doktora danışılmalıdır.
ELMA SİRKESİ TANSİYONU DÜŞÜRÜR MÜ?
Elma sirkesinin kan basıncını azaltıcı özelliği vardır. Bu nedenle hipertansiyon hastalarında tansiyonun düşmesine yardımcı olabilir. Hipertansiyon hastaları hekiminin önerdiği dozda elma sirkesini beslenmesine dahil edebilir.
Elma sirkesinin kullanımı bireysel tercih ve ihtiyaçlara bağlı değişiklik gösterebilir, ancak elma sirkesi kullanmadan önce bir uzmana danışmak önemlidir. Özellikle herhangi bir sağlık sorununuz varsa aşırı tüketimi yan etkilere neden olabileceğinden mutlaka beslenme uzmanı veya hekiminize danışmak gerekir.
KAYNAKLAR:
Gökırmaklı, Ç., Güzel-Seydim, Z. B., & Budak, H. N. (2019). Sirkenin sağlik üzerine etkileri. Gıda, 44(6), 1042-1058.
Öztürk, A., Özdemir, Y., & Göksel, Z. (2009). Elma sirkesi ve teröpatik etkileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, (1), 155-158.
Tangüler, H., Hande, M. E. R. T., İlman, F., Yücel, B., & Gençtürk, S. (2021). Elma atıklarından elma sirkesi üretimi üzerine bir araştırma. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 10(1), 132-139.
Samad, A., Azlan, A., & Ismail, A. (2016). Therapeutic effects of vinegar: a review. Current Opinion in Food Science, 8, 56-61.
Beowell Freeze Dried Fruits Vegetables – Beowell Dondurularak Kurutulmuş Sebze ve Meyveler
#beowell #freeze #dried #food #vegetable #fruit #vitamin #antioxidant #nutritional #healthy #freezedried #diet #diyetisyen #sağlıklıbeslenme #dondurularakkurutulmuş #meyve #sebze #yenilmeyeniyedirmek #yemeyeneyedirmek
