Semizotu, yaz sofralarına tat katan hem tadı hem sağlık üzerine yararları ile mutfaklarımızın vazgeçilmesi, çok değerli bir besindir. Bu yazımızda diyetlerin vazgeçilmezi semizotunun zayıflamaya etkisini, nasıl tüketilebileceğini ve sağlık üzerine yararlarını daha yakından ele alacağız.
Yazı İçeriği:
Semizotu Nedir?
Semizotunun İçerdiği Besin Öğeleri Nelerdir?
Semizotu Neye İyi Gelir?
Semizotu Nasıl Kullanılır?
Semizotunun Sağlık Üzerine Yararları
Semizotunun Yan Etkisi Var Mıdır?
Semizotu Zayıflatır Mı?
SEMİZOTU NEDİR?
Semizotu, eski dönemlerden bu yana, beslenmemizde yer edinmiş yeşil sebzelerden biri olmasıyla kökeni ve kullanım alanı merak edilen bir besin olmuştur.
Semizotu ya da diğer adıyla pirpirim (portulaca oleracea) semizotugiller familyasından bir bitki olup, kökeni Ortadoğu ve Hindistan olmakla birlikte dünyanın birçok bölgesinde bulunan bir bitkidir. Yaprakları salata olarak veya ıspanak gibi pişirilerek yemeklerde kullanılan bir sebze olup, sebzeler arasında en yüksek miktarda omega-3 içerdiği bilinmektedir.
SEMİZOTUNUN İÇERDİĞİ BESİN ÖĞELERİ NELERDİR?
Semizotunun sağlık üzerine yararlı olduğu, Akdeniz beslenmesinin ve yaz mutfaklarının vazgeçilmezi olduğu herkes tarafından bilinir. Bu durumda aklımıza “Semizotu hangi besin öğelerini içeriyor?” sorusu gelebilir. Semizotu vitamin ve mineral bakımından zengin bir sebze olmasıyla ünlüdür. Semizotunun besin değerlerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür;
Çinko, demir, potasyum, manganez, magnezyum, kalsiyum gibi mineraller içerir.
A, C ve B- kompleks vitaminlerince zengindir.
Zengin bir antioksidan kaynağıdır.
16 kcal/100 gr içermesiyle kalori bakımından en düşük sebzelerden biridir.
Yüksek oranda lif içerir.
Omega-3 bakımından oldukça zengin tek yeşil yapraklı sebzedir.
SEMİZOTU NEYE İYİ GELİR?
Semizotunun zengin içeriği, hangi hastalıklara iyi geldiği, sağlığımız üzerine nasıl etki ettiği konularını merak ettirmiştir. Fonksiyonel besinler arasında yer alan semizotu da sağlıklı yaşam üzerine etkinlik gösteren bazı kimyasal bileşikler kalp-damar hastalıkları, diyabet, tansiyon, ülser gibi bazı hastalıkların önlenmesinde etkili rol oynar.
Günümüzde sağlıklı beslenme bilincinin gelişmesiyle birlikte, bireylerin tükettikleri besinlerden sağlık ve şifa beklentisi de artmıştır. Bitkilerde bulunan antimikrobiyal, antioksidan, amtimutajen, antikanserojen, antidepresant, antiiflamatuar ve analjezik gibi maddeler içeren birçok bitkinin düzenli tüketilmesi, başta kalp- damar hastalıkları ve kanser olmak üzere birçok hastalığa karşı koruyucu rol oynadığı kabul edilmektedir. Semizotu da, sağlık üzerine yararlı olmasıyla beslenmemizin vazgeçilmez parçalarından biri olmuştur.
SEMİZOTU NASIL KULLANILIR?
Semizotu hem çiğ hem pişmiş olarak tüketilebilen hem lezzetli hem pratik yemekler hazırlanabilen bir sebze olmasıyla sıkça tercih edilir. Semizotu ile hazırlanabilecek yemekler aşağıdaki gibi sıralanabilir;
Semizotu ile salata, çorba, cacık ve yemek yapılabilir.
Sap ve yaprakları farklı soslarla sotelenip pişirilerek balık ve kümes hayvanlarıyla birlikte garnitür olarak servis edilebilir.
Börek harcı ve iç malzemesi olarak kullanılabilir.
Ispanak ve ısırgan otuyla birlikte kavrulup yemek olarak tüketilebilir.
Turşusu yapılabilir.
Yeşil sebzeleri kesme yönteminde bıçak kullanmak vitamin- mineral kayıpları oluşmasına yol açabilir, bu nedenle pratik bir şekilde semizotu tüketmek istiyorsak, bıçakla kesmek yerine elle sapları koparılarak, bir kâsenin içine alabiliriz. Üzerine baharatlı, sarımsaklı yoğurt ekleyebiliriz.
SEMİZOTUNUN SAĞLIK ÜZERİNE YARARLARI
Semizotu, yeşil yapraklı sebzeler arasında sağlık için çok faydalı bir besin olmasıyla dikkatleri üzerine çekmiştir. Sağlığa yararlarının bilinmesiyle son dönemde diyetlerin vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Semizotunun yaprak ve sapları çiğ veya pişmiş olarak tüketilebilir. Salatasından turşusuna, çorbasından yemeğine kadar pek çok şekilde tüketilebilir.
Vejeteryanlar ve balık yiyemeyen bireyler için semizotu zengin bir omega-3 kaynağıdır. Ayrıca içerisinde bolca lif, A, B ve C vitaminleri yanı sıra demir, magnezyum, potasyum ve kalsiyum mineralleri de bulunur.
Semizotu Kalp ve Damar Sağlığını Korur:
Semizotunun içeriğinde bol miktarda bulunan omega-3 yağ asitleri, vücuttaki kötü kolesterol miktarını azaltmaya yardımcı olur ve bu sayede kalp- damar hastalıkları riskini de önleyebilir. Semizotu içeriğindeki potasyum kan basıncını düzenler, bu sayede kan damarlarını rahatlatıp kalbi korur.
Kan Dolaşımını Hızlandırır:
Semizotunun içeriğindeki demir ve bakır mineralleri, kırmızı kan hücrelerinin üretimine yardımcı olur. Bu minerallerin her ikisi de vücudun önemli kısımlarına daha fazla oksijen vererek ve hücreler ile organların iyileşme hızını artırarak dolaşımın hızlandırılması için gereklidir.
Sindirim Sistemini Destekler:
Semizotu, liften zengin bir besin olmasıyla sindirim sistemini de düzenleyerek kabızlığı önlemeye yardımcı olur. Ülsere iyi geldiğinden mide rahatsızlığı olan bireylere tavsiye edilir. İçeriğindeki A vitamini, sağlıklı mukoza zarlarını korumaya yardımcı olur. Özellikle Çin tıbbında birçok bağırsak sorunu tedavisinde kullanılan bir besindir.
Kanseri Önlemeye Yardımcı Olur:
Semizotunun içeriğinde bulunan yüksek miktardaki A ve C vitaminleri, antioksidan görev görerek özellikle akciğer ve ağız kanserlerini önlemeye yardımcı olur. Ayrıca semizotuna kendine özgü rengi veren betalin pigmenti grubu, serbest radikallerin sağlıklı hücrelerde mutasyona neden olmasını, buna bağlı olarak da kanser gelişimini engeller.
Kemikleri Güçlendirir:
Semizotu, kemik kaybını önleme ve kemik sağlığını kuvvetlendirmek isteyenler için sağlıklı bir seçenektir. İçeriğindeki kalsiyum, magnezyum, demir ve manganez, kemik dokusunu geliştirmek ve vücudumuzdaki kemiklerin iyileşme sürecini hızlandırmak için gerekli olan minerallerdendir. Bu mineraller kemikleri osteoporoza karşı korur.
Görme Gücünü Artırır:
Semizotu göz sağlığını koruyan önemli bir A vitamini deposudur. Bunun yanında göz hücrelerine saldıran ve yaşla ilişkili hastalıklara neden olan serbest radikalleri ortadan kaldırarak sarı nokta hastalığını (makula dejenerasyonu) ve katarakt oluşumunu önlemeye yardımcı olur.
Çocuk Gelişimini Destekler:
Çocukların beyin gelişimine yardımcı olur. Yapılan bazı araştırmalar, yeşil yapraklı sebzelerden semizotunun içeriğindeki omega-3 yağ asitlerinin otizim, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi bazı gelişimsel bozuklukları azaltmaya yardımcı olduğunu göstermiştir.
SEMİZOTUNUN YAN ETKİSİ VAR MIDIR?
Semizotunun tüketim miktarının fazla olmasının ardından çeşitli belirtileri kendinde gören bireylerin semizotunun zararları nedir, sorusunu sormaları son derece doğaldır. Mutfakta her zaman kendisine yer bulan semizotunun fazla tüketildiğinde oluşabilecek zararları şu şekilde sıralanabilir:
Alerjik bireylerde fazla tüketilmesi, alerji semptomlarının artmasına neden olabilir.
Fazla tüketilmesi, böbrek taşı oluşumunu destekleyerek böbrek rahatsızlıklarını da beraberinde getirebilir.
Aşırı semizotu tüketildiğinde mide problemlerine sahip bireylerde mide ekşimesi ve mide rahatsızlığı problemleri görülebilir.
Semizotunun mideye zararları etkisiyle ortaya çıkan olumsuz etilerin, bağırsak hattında da devam etmesi olasıdır. Bu nedenle ishal problemleri de ortaya çıkabilir.
Bitki, oksalatlar antinutrient özelliğe sahip olduğu için magnezyum ve kalsiyum gibi minerallerin emilimini engelleyebilir. Özellikle gölgeli yerlerde yetiştirilen semizotları içerisinde daha fazla oksalat olacağı için zararını en aza indirme noktasında yoğurtla tüketilmesi tavsiye edilmektedir.
Bu belirtiler nedeniyle alerjik ve mide problemi yaşayan bireylerin semizotu tüketmeden önce mutlaka doktoruna danışması gerekir.
SEMİZOTU ZAYIFLATIR MI?
Semizotu salatası, yoğurtlu semizotu gibi tarifleri diyet sayfalarında çoğumuz görmüşüzdür. Bu durum akıllara “semizotu zayıflatır mı” sorusunu getirmiş olabilir.
Semizotu, kalorisi düşük, ancak lif bakımından yüksek bir sebze olduğundan kilo vermek isteyen bireyler için ideal bir besindir. Yoğurtlu semizotu salatası, yağ yakımına destek olan bir tarif olarak diyetlerin vazgeçilmez tariflerindendir.
KAYNAKLAR:
Unsal, V., Toroğlu, S., Kurutaş, E. B., Taner, S. Ş., Atalay, F., & Bahar, G. (2014). Dereotu, semizotu ve roka’da antioksidan ve antimikrobiyal aktivitenin araştırılması. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(2), 25-32.
TUNÇTÜRK, R. (2013). Fonksiyonel gıda olarak tüketilen semizotunun (Portuleca oleracea L.) tıbbi bitki olarak değerlendirilmesi. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, (1), 101-103.
Beowell Freeze Dried Fruits Vegetables – Beowell Dondurularak Kurutulmuş Sebze ve Meyveler
#beowell #freeze #dried #food #vegetable #fruit #vitamin #antioxidant #nutritional #healthy #freezedried #diet #diyetisyen #sağlıklıbeslenme #dondurularakkurutulmuş #meyve #sebze #yenilmeyeniyedirmek #yemeyeneyedirmek
