Tarçın

Yazı İçeriği:

Tarçının Tarihçesi

Tarçın Hangi Bölgelerde Yetiştirilir?

Tarçın Hangi Amaçlarla ve Nasıl Kullanılır?

Tarçının Faydaları Nelerdir?

Tarçın Ne Kadar Tüketilmelidir?

Kilo Vermek İçin Tarçın Kullanabilir Miyiz?

TARÇININ TARİHÇESİ

Tarçının tarihçesi çok eski zamanlara dayanmaktadır. Mutfaklarımızda, diyetlerimizde ve günlük hayatımızın pek çok alanında tarçına sıkça yer vermemiz, tarçının tarihçesini merak ettirmiştir.
Tarçının bilimsel adındaki cins adı olan “Cinnamomum”, Yunancadaki “kinnamomon” sözcüğünden gelir.  Tarçın, insanlık tarihinin en eski baharatlarından biridir. M.Ö 3000 Çinliler tarafından kullanılmıştır. Tarçın, Avrupa’da 16. Yüzyıldan 18. Yüzyıla kadar en değerli ve pahalı baharatlardan sayılmıştır. Ünlü tüccar Anton Fugger 1530 yılında İmparator V. Karl’ın borç senetlerini onun gözleri önünde tarçın baharat çubuklarından oluşan bir ateşle yakmış, böylece kendi zenginliğini kanıtlamıştır. 

TARÇIN HANGİ BÖLGELERDE YETİŞTİRİLİR?

Tarçının tarihçesi çok eskiye dayanmaktadır ve dünyada nerelerde yetiştiği, nasıl üretildiği de merak edilir bir hal almıştır. Türkiye iklimi, tarçın yetiştirmek için fazla verimli kabul edilmemektedir. Bu nedenle ülkemizdeki tarçın üretimi yalnızca gerekli şartları sağlayan botanik bahçelerde gerçekleşmektedir.
Tarçın, tropikal iklim koşullarına uygun yetişen bir baharat olmasıyla en sık Malezya, Endonezya, Madagaskar ve Brezilya’da yetişmektedir. Bunun yanı sıra Jamaia ve Sri Lanka’da da tarçın üretimi yapılır.

TARÇIN HANGİ AMAÇLARLA VE NASIL KULLANILIR?

Tarçın, etkileyici kokusu, keskin bir tada sahip olmasıyla hem mutfak hem de kozmetik sektöründe son dönemde sıkça kullanılır hale gelmiştir. Bu durum akıllara tarçının farklı hangi amaçlarla, nasıl kullanıldığı sorusunu getirmiştir.

Tarçın, ağacın iç kabuğunun kurutulup öğütülmesiyle elde edilir. Bu kabukların iç içe konarak rulo gibi kıvrılmasıyla ise çubuk tarçın üretilir. Tarçın keskin kokusu, tatlı ve yakıcı lezzetiyle mutfaklarda birçok tarifte, ortam kokusu olarak veya kişisel bakım ürünlerinde sık sık tercih edilmektedir. Kahve, çikolata, meyve suları ve sütlü tatlılarda sık sık tercih edilmektedir. Bunun yanı sıra kek, turta, şarap, soslar ve etli yemeklere de lezzet vermesi açısından tarçın kullanılabilmektedir.


TARÇININ FAYDALARI NELERDİR?

Tarçının yemeklerde ve birçok farklı sektörde kullanılması, sağlık üzerine olumlu etkileri bulunmasıyla da ilişkilendirilmiştir. Son dönemde pek çok kişi tarafından tarçının faydaları araştırılmış ve merak konusu olmuştur.

Tarçın, yüzyıllardır geleneksel Çin tıbbında ilaç olarak kullanılan bir baharattır. Sindirim, mide- bağırsak şikâyetlerine karşı yararları ile bilinen tarçın, günümüzde mide ekşimesi, hazımsızlık, mide bulantısında da kullanılmaktadır. Tarçının sağlı üzerine olumlu etkilerinin pek çoğu, içinde doğal olarak bulunan sinnamaldehit bileşeninden kaynaklanır.  Tarçının sağlık üzerine olumlu etkileri aşağıdaki başlıklarda özetlenebilir:
 

Antiinflamatuar Özelliğe Sahiptir:

Tarçın içerisindeki antioksidanlar, vücudu enfeksiyonlara karşı koruyan antiinflamatuar etkilere sahiptir.  Antiinflamatuar etki, insan sağlığı için son derece önemlidir. Vücudun zararlı bileşenlere karşı savaşmasına ve doku hasarı onarımına yardımcı olur. Bununla birlikte, iltihaplanma kronik hale geldiğinde tarçın bu konuda yararlı rol oynar. Pek çok araştırma, tarçının antioksidan ve antiinflamatuar özelliğe sahip olduğunu göstermiştir.

Kardiyovasküler Hastalık Riskini Azaltır:

Tarçın, kolesterol, trigliseritler ve kan basıncı gibi kalp hastalıları için bazı önemli risk faktörlerine iyi gelir. Dünyada git gide yaygınlaşan kardiyovasküler hastalık riskinin azalması tarçın tüketimi ile yakından ilişkili bulunmuştur. Tip 2 diyabetli kişilerde günde yaklaşık yarım çay kaşığı tarçın tüketmenin kan belirteçleri üzerinde yararlı etkileri olduğu gösterilmiştir.  Tarçın, toplam kolesterol, "kötü" LDL kolesterol ve trigliserit düzeylerini düşürürken "iyi" HDL kolesterol sabit kalır.

Kan Şekeri Seviyesinin Düşmesine Yardımcı Olur:

Tarçının insülin hormonuna duyarlılığı önemli ölçüde artırdığı birçok çalışmada saptanmıştır. Buna göre tarçın insülin direncini önemli ölçüde azaltır ve bu önemli hormonun işini yapmasına yardımcı olur. Ayrıca tarçın, kan şekerini dengelemesi ile güçlü bir anti-diyabetik etkiye sahiptir.

Tarçının insülin direnci üzerindeki olumlu etkilerinin yanı sıra, yapılan çalışmalar tarçının yemekten sonra kan dolaşımına giren glikoz miktarını azalttığını göstermiştir. Bunu, sindirim sisteminizdeki karbonhidratların parçalanmasını yavaşlatan sindirim enzimlerine müdahale ederek yapar. Bir diğer yandan tarçındaki bir bileşik insülini taklit ederek hücreler üzerinde etki edebilir. Sonuç olarak çok sayıdaki bilimsel çalışma tarçının diyabetik karşıtı etkilerini doğrulamıştır ve açlık kan şekeri seviyelerini yüzde 10- 29 oranında düşürebildiğini göstermiştir.

Nörodejeneratif Hastalıklar Üzerinde Yararlı Etkileri Vardır:

Nörodejeneratif hastalıklar, beyin hücrelerinin yapısının veya işlevinin ilerleyen kaybı ile karakterizedir.  Alzheimer ve Parkinson hastalığı nörodejeneratif hastalıkların en yaygın görülen iki türüdür. Tarçında bulunan iki bileşiğin, Alzheimer hastalığının ayırt edici özelliklerinden biri olan, beyinde tau adı verilen bir proteinin birikmesini engellediği görülmüştür. Bunun yanı sıra Parkinson hastalığı olan farelerde yapılan bir deneyde tarçının, nöronların korunmasına, nörotransmiter seviyelerinin normalleşmesine ve motor fonksiyonunun iyileştirilmesine yardımcı olduğu tespit edilmiştir. Bu etkilerin Parkinson hastası insanlar üzerinde nasıl etkilerinin olduğuna yönelik daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

Farklı bir bilimsel çalışmada tarçının Alzheimer hastalığı üzerinde de olumlu etkileri olabileceği belirlenmiştir. Bununla birlikte araştırmacılar, bu faydaları kesin olarak kanıtlamak için klinik deneylerle birlikte daha fazla araştırma çalışması yapılması gerektiğini belirtmektedir.


Prebiyotik Özellikleri Bağırsak Sağlığını İyileştirir:

Tarçının da dahil olduğu bazı baharatlar, yararlı bakterilerin büyümesini destekleyen ve patojenik bakterilerin büyümesini engellemeye yardımcı olan prebiyotik özelliklere sahiptir. Tarçın az miktarda kalsiyum, bol lif ve manganez de içermektedir.

Bakteriyel ve Mantar Enfeksiyonlarıyla Mücadele Eder:

Tarçının ana aktif bileşenlerinden biri olan sinnamaldehit, çeşitli enfeksiyon türleriyle savaşmaya yardımcı olur. Tarçın yağının mantarların neden olduğu solunum yolu enfeksiyonlarını etkili bir şekilde yardımcı olduğu da saptamıştır. Tarçın tüketmek ayrıca Listeria ve Salmonella gibi belirli bakterilerin de büyümesini engelleyebilir.  Bunlarla birlikte tarçının antimikrobiyal etkileri diş çürümesini önlemeye ve ağız kokusunu da azaltmaya yardımcı olduğu düşünülmektedir.

TARÇIN NE KADAR TÜKETİLMELİDİR?

Tarçının sağlık açısından pek çok yararı olması ve mutfakta pek çok farklı şekilde kullanılabiliyor olması “Tarçın Ne Kadar Tüketilmelidir?” sorusunu da akıllara getirmektedir.

Her baharatta olduğu gibi, keskin ve kuvvetli bir baharat olan tarçın tüketiminde de aşırıya kaçılmamalıdır. Toz tarçın kullanımını günde 1 çay kaşığı ile sınırlandırmak idealdir. Çubuk tarçının içerdiği besin öğelerinin gıdalara geçiş süresi daha uzun olduğundan kendiliğinden kontrol mekanizması bulunur. Tarçınlı granola- yulaf tüketimini de günde iki porsiyonla sınırlandırabilirsiniz.  


KİLO VERMEK İÇİN TARÇIN KULLANABİLİR MİYİZ?

Tarçının kilo vermeye yardımcı olan tıbbi özelliklerine dair az kanıt olsa da, tarçın tüketimi kan şekeri dengesini sağlayıp tokluk hissine yardımcı olduğu için diyetlere destek olarak eklenebilir.

Yapılan bazı çalışmalarda tarçının hem sağlıklı bireylerde hem de obezite, diyabet, metabolik sendrom gibi hastalıkları olan bireylerde antropometrik ölçümler üzerinde yararlı etkisinin olabileceği bildirilmiştir.


KAYNAKLAR:

Kızılaslan, N. (2016). Sağlıklı yetişkin bireylerde, farklı miktarlarda tüketilen tarçının kan şekeri ve lipidleri üzerine etkisi (Master's thesis, İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).

Pak, M., & Erdem, N. Z. (2023). Vücut Ağırlık Yönetiminde Tarçın Kullanımının Rolü. Beslenme ve Diyet Dergisi, 51(1), 103-111.

Beowell Freeze Dried Fruits Vegetables – Beowell Dondurularak Kurutulmuş Sebze ve Meyveler
#beowell #freeze #dried #food #vegetable #fruit #vitamin #antioxidant #nutritional #healthy #freezedried #diet #diyetisyen #sağlıklıbeslenme #dondurularakkurutulmuş #meyve #sebze #yenilmeyeniyedirmek #yemeyeneyedirmek