Keten (Linum usitatissimum), mavi çiçekli ve tek yıllık bir kültür bitkisidir. Bu kahverengi tohumlar, görünümüyle susama benzer. Yazımızda keten tohumu hakkında merak ettiklerinizi öğrenebilirsiniz.
Yazı İçeriği
Keten Tohumu Nedir?
Keten Tohumu Yağı
Keten Tohumunun Besin İçeriği Nedir?
Kadınlar Neden Keten Tohumu Tüketmeli?
Keten Tohumu Kullanımı Kimler İçin Sakıncalı?
Keten Tohumu Nasıl Saklanmalıdır?
Keten Tohumu Zararları Nelerdir?
Keten Tohumu Nedir?
Keten (Linum usitatissimum), 30-100 cm boyunda, mavi çiçekli ve tek yıllık bir kültür bitkisidir. Keten, Mısırlılardan beri tarımı yapılan ve çok değişik amaçlarla kullanılan bir bitkidir.
Bitkisel ürünlere dayalı beslenmenin kronik hastalık, özellikle kanser riskini azaltabildiğine dair çok sayıda veriler vardır. Uzmanlar tahıl, taze sebze ve meyveler bakımından zengin, hayvansal et ve yağ oranının azaltıldığı diyetleri önermektedir.
Keten tohumu bu açıdan incelendiğinde, α-linolenik asit ve iyi kaliteli protein bakımından zengin olmasının yanı sıra, flavonoid, lignan ve fenolik asitler gibi fitokimyasalların da doğal kaynağı durumundadır. Keten tohumu memeli lignan ön maddesi olan sekoisolarikiresinol diglukosid (SDG) açısından en zengin kaynaktır.
Topraksı bir tada sahip bu kahverengi tohumlar, görünümüyle susama benzer. Bütün olarak tüketilmesi yerine kolay sindirilmesi ve besinin doğrudan bağırsaktan bütün olarak geçmemesi için öğütülmesi önerilir. Öğütülen keten tohumunun faydalarından yararlanıldığı söylenir.
Keten Tohumunun Faydaları Nelerdir?
Keten Tohumu Yağı Omega 3 Zengini
Keten tohumu, bitki bazlı bir omega 3 yağ asidi olan alfa-linolenik asit (ALA) içerir. Dolaşım için faydalı olan bu asidin anti-inflamatuar etkisi bulunur. Yağ asitleri kemik kayıplarına neden olan osteoporoz ile savaşmada ve tip 2 diyabete karşı korumada etkilidir.
Keten Tohumunun Besin İçeriği Nedir?
Keten tohumunun 2 çorba kaşığı bile 6 gram lif, 4-5 gram bitkisel proteinin yanı sıra B grubu vitaminler, magnezyum, manganez, fosfor, bakır ve tiamin içerir.
Diyetle %5 keten tohumu uygulamasının memeli canlılarda tümör oluşumuna neden olan bileşenlerin miktarını azalttığı tespit edilmiştir.
Magnezyum uyku ve ruh halini iyileştirirken, manganez kolajen üretimini destekleyerek cilt sağlığı ve kemik sağlığı üzerinde olumlu etki yaratır.
Fosfor sayesinde hücrelerin oluşması ve kemiklerin korunması sağlanabilir.
Bakır; enerji ve kolajen üretimini destekler. Ayrıca vücutta oksijen taşıyan kırmızı kan hücreleri için gereklidir.
Tiamin, enerji vererek sinir sisteminin korunmasına yardımcı olur.
Antioksidan Deposu
Keten tohumunun faydaları arasında güçlü bir antioksidan olması da bulunur. Polifenol adlı antioksidanlardan zengin olan keten tohumu, bu sayede oksidatif strese karşı kanserden ve kalp hastalıklarından korur. Oksidatif strese maruz kalmamak; erken yaşlanma, Alzheimer ve Parkinson nörodejeneratif hastalıklar riskini düşürür.
Anti-Bakteriyal
Keten tohumunda bulunan SDG lignan sadece anti-kanser ve anti-oksidan özelliğe sahip değil, aynı zamanda anti-viral, anti bakteriyal ve anti-fungal özelliklere de sahiptir. Ayrıca güçlü bir antioksidan ve farklı hastalıklara karşı bağışıklık sistemini güçlendirici bir maddedir.
Kolesterol Düşürmede Yardımcı
Lignanlar serum kolesterolünü ve kolesterol transferaz enzimlerinin aktivitesini düzenleyerek kolesterol seviyelerinin düşmesinde rol oynar. Keten tohumunda bulunan yağlar kalp sağlığını destekler. Bu yağlar kötü kolesterol (LDL) ve kan basıncını düşürmede, damar sertleşmesini ve felci önlemede etkili olabilir.
Sindirim Sistemini Destekler
Keten tohumu hem çözünür hem de çözünmeyen lif içerir. Çözünür lifler, dışkıyı yumuşatır. Böylece bağırsaklarda kolay emilim sağlanmış olur. Çözünmeyen lifler ise atıkların bağırsaklarda kolay hareket etmesini sağlayarak düzenli sindirim için uyarıcı bir rol oynar. Bu iki tip lif, sağlıklı sindirim için birlikte çalışır. Toksinlerin ve fazla yağların vücuttan atılması bu lifler sayesinde olur.
Kansere Karşı Koruyucu
Keten tohumu, lignan içeriği sayesinde özellikle meme, kolon ve prostat kanserlerinin tümörlerinin gelişimini engellemede yardımcıdır. Bu bileşiklerin yeni kan damarları oluşturmasını ve büyümesini durdurabilecek gücü vardır.
Keten tohumunun kabuklarında bol miktarda lignan bulunmakta ve en yakın rakibinden bile 100 kat daha fazla lignan içermektedir. Lignanlar, fito-estrojenler olarak adlandırılan ve vücuttaki estrojen hormonuna benzer yapıya sahip olan bitkisel kökenli maddelerden biridir. Ketendeki lignanlar ayrıca oksidatif stresi de azaltabilirler.
Kan Şekerini Dengeler
Keten tohumunun kan şekerini düşürmede de etkili olabileceğine dair araştırmalar mevcut. İnsülini iyileştiren bu besinin diyabeti önlemede de faydalı sağladığı öne sürülür.
Cildi İyileştirir
Pürüzsüz ve nem dengesi sağlanmış bir cilt, keten tohumunun cilde faydaları arasındadır. Keten tohumu saça faydaları ile de bilinen bir besindir. Keten tohumundaki omega 3, saç köklerini beslerken kepek oluşumuna engel olup daha parlak bir görünüm verir. E vitamini içeriği ise kırılmalara dayanıklı ve nemini koruyan saçlara sahip olmaya yardımcı olur.
Tok Tutar
Protein deposu keten tohumundaki çözünür lifler, su ile birleştiğinde jel gibi bir kıvam alırlar. Bu da midenin boşalmasını geciktirir. Bu durum açlığın ötelenerek tokluk hissinin uzun süre devam etmesi anlamına gelir. Araştırmalarla, günde 2 kaşık keten tohumu tüketenlerde kilo kaybı ve bel çevresinde incelme olduğu saptanmıştır.
Veganlar ve Vejetaryenler İçin Besleyici
Bitkisel bir protein ve omega 3 yağ asidi kaynağı olan keten tohumu, vegan ve vejetaryenler için iyi bir besindir. Veganlar için yumurta yerine kullanılabilir.
Kadınlar Neden Keten Tohumu Tüketmeli?
Keten tohumunun kadın sağlığı açısından da faydalarından bahsedilebilir.
Hamile kalma ihtimalini artırabilir.
Yumurtlamayı desteklerken hormonal dengesinin geri kazanılmasında yardımcıdır.
Menopoz sonrası kadınlarda görülen kardiyovasküler hastalık riskini düşürebilir. Ayrıca menopozla birlikte başlayan sıcak basmalarına karşı keten tohumunun rahatlatıcı bir etkisi olabilir.
Keten Tohumu Kullanımı Kimler İçin Sakıncalı?
Özellikle hamileler ve emziren kadınların keten tohumu tüketmemeleri önerilir. Yüksek potasyum içeriği keten tohumunu böbrek hastalığı olanlar için olumsuz etkileyebilir. Kanser önlemede faydalı olsa da özellikle östrojen bağımlı kanser hastalarını fito-östrojen içeriği ile nedeniyle keten tohumu tüketilmemelidir. Divertikülit hastalığı olanlar sadece keten tohumunu değil, hiçbir tohum bütün olarak yememelidir.
Keten Tohumu Zararları Nelerdir?
Keten tohumunun olası negatif etkisi yüksek miktardaki çoklu doymamış yağ asidi miktarı ile ilgilidir. Keten tohumunda bulunan yüksek orandaki çift bağlar bu yağ asitlerini oksidasyon ve serbest yağ asidi oluşumuna uygun hale getirmektedir. Bu nedenle, uzun süre diyetle alınan yüksek miktarda keten tohumu oksidatif stresi artırabilir ve antioksidan bileşiklerin azalmasına neden olabilir.
Keten tohumunda bulunan fitik asit çinko ve kalsiyum gibi pozitif yüklü minerallere bağlanarak bu minerallerin yetersizliğine neden olabilmekte ve kemik gelişimini etkileyebilmektedir.
Keten tohumunun pişirilmeden tüketimi, fazla miktarda alındığında toksik olabilecek bir bileşik olan siyanojenik glukosidlerin (HCN) üretimine neden olabilir.
Keten Tohumu Nasıl Saklanmalıdır?
Keten tohumu toz haline getirildiğinde hızla bozulabilir, hava ile teması artacağı için çok hızlı oksitlenir. Bu yüzden bütün olarak tüketilmesi önerilmektedir. Toz formunda tüketilirken mutlaka cam kavanozda saklanması ve küçük miktarlarda satın alınması, bekletilmeden tüketilmesi önerilir.
KAYNAKLAR
İşleroğlu, H., & Yıldırım, Z. Y. M. (2005). Fonksiyonel Bir Gıda Olarak Keten Tohumu. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University (JAFAG), 2005(2), 23-30.
Beowell Freeze Dried Fruits Vegetables – Beowell Dondurularak Kurutulmuş Sebze ve Meyveler
#beowell #freeze #dried #food #vegetable #fruit #vitamin #antioxidant #nutritional #healthy #freezedried #diet #diyetisyen #sağlıklıbeslenme #dondurularakkurutulmuş #meyve #sebze #yenilmeyeniyedirmek #yemeyeneyedirmek